Benefity

Universal Credit to kompleksowe wsparcie finansowe dla osób w UK, mające na celu pokrycie kosztów życia — dostępne miesięcznie lub w Szkocji nawet dwa razy miesięcznie. Jest przeznaczone dla osób o niskich dochodach, bez pracy lub z ograniczoną zdolnością do pracy.

1. Czym jest Universal Credit?

• Definicja: Zasiłek łączący kilka wcześniejszych świadczeń (Housing Benefit, Income Support, JSA, ESA), wypłacany najczęściej raz w miesiącu, w wyjątkowych sytuacjach – dwa razy miesięcznie (np. w Szkocji).

2. Kto może się ubiegać?

• Wymagania podstawowe:

  • Musisz mieć 18–65 lat (możesz ubiegać się wcześniej – 16/17 – jeśli spełniasz dodatkowe warunki jak opieka nad dzieckiem, brak wsparcia od rodziców, niepełnosprawność)

  • Posiadać prawo pobytu w UK oraz oszczędności i inwestycje poniżej £16 000

  • Nie być w pełnym wieku emerytalnym (State Pension Age), chyba że jesteś w związku z kimś młodszym

• Wyjątki:

  • Uczniowie pełnoetatowi mogą ubiegać się, jeśli są odpowiedzialni za dziecko lub partner jest uprawniony

  • Osoby z niepełnosprawnością mogą dostać dodatkową pomoc po przejściu oceny zdolności do pracy (Work Capability Assessment)

3. Co można dostać?

• Podstawowa kwota (Standard allowance):

  • Single < 25 lat: £316.98/mies.

  • Single ≥ 25 lat: £400.14/mies.

  • Para (obie osoby poniżej 25 lat): £497.55 łącznie.

  • Para z przynajmniej jedną osobą ≥ 25 lat: £628.10 łącznie.

• Dodatki na dzieci:

  • 1. dziecko (urodzone po 6.04.17): £292.81/mies.

    2. i każde kolejne dziecko: £292.81/mies.

    1. dziecko (urodzone przed 6.04.17): £339/mies.

• Dodatki za niepełnosprawność:

  • Niższa stawka (Lower rate): £158.76/mies.

  • Wyższa stawka (Higher rate): £495.87/mies.

• Koszty opieki nad dzieckiem (Childcare):

  • Możesz odzyskać do 85% kosztów.

  • Maksymalnie: £1 031.88/mies. (1 dziecko) lub £1 768.94 (2+ dzieci).

• Dodatki za zdrowie / opiekę:

  • Limited capability for work and work-related activity: £423.27/mies.

  • Starsze przypadki: £158.76/mies.

  • Carer’s element (opiekun osoby niepełnosprawnej): £201.68/mies.

• Koszty mieszkania (Housing element):

  • Pomoc w opłaceniu czynszu lub innych kosztów mieszkaniowych, także dla właścicieli (SMI – pożyczka dostępna po 3 miesiącach od rozpoczęcia pobierania benefitu).

4. Jak praca wpływa na wypłatę?

• Za każde zarobiony £1, zasiłek zmniejsza się o £0.55.

• Work allowance – dochód, który możesz zarobić bez zmniejszania Universal Credit — jeśli masz dzieci lub niepełnosprawność:

  • Z pomocą na mieszkanie: £411/mies.

  • Bez pomocy: £684/mies.

• System działa na zasadzie miesięcznych okresów oceny (assessment periods) – każda zmiana (zarobki, dni wypłaty) wpływa na wartość świadczenia.

5. Jak wypłacany jest zasiłek?

• Płatność raz w miesiącu na konto (bank/building society/credit union).

• Pierwsza wypłata zazwyczaj po około 5 tygodniach; można uzyskać advance payment (zaliczka).

• W Szkocji — możliwość wypłat dwa razy w miesiącu.

• Można poprosić o Alternative Payment Arrangement (APA), np. bezpośrednia płatność czynszu, wypłata 2-razy w miesiącu, rozdzielenie płatności w parze.

6. Jak złożyć wniosek?

• Online: utwórz konto, złóż wniosek w ciągu 28 dni, w razie opóźnienia – trzeba zacząć od nowa.

• Jeśli nie możesz online — dzwonisz na helpline lub udajesz się do Jobcentre. Pomoc oferuje Citizens Advice ("Help to Claim").

• Potrzebne dokumenty: dane bankowe, email, telefon, dokument tożsamości (np. paszport, payslip), informacje o dochodach, NIN, wydatkach mieszkaniowych, oszczędnościach, niepełnosprawności.

• Po złożeniu wniosku – spotkanie w Jobcentre i ustalenie Claimant Commitment (Twoje zobowiązania jako wnioskodawcy).

7. Zmiany w sytuacji życiowej

• Każda zmiana (np. dochód, rodzinny status, mieszkanie) musi być zgłoszona online, by uniknąć błędnych wypłat.

8. Zaliczka i inne wsparcie finansowe

• Można poprosić o advance payment, czyli zaliczkę, jeśli nie masz środków do pierwszej wypłaty.

Po złożeniu wniosku o Universal Credit trzeba czekać około 5 tygodni na pierwszą wypłatę. Dla wielu osób to zbyt długo, bo już od razu trzeba płacić czynsz, rachunki i codzienne wydatki. W takiej sytuacji można ubiegać się o zaliczkę.

Jak działa Advance Payment?

• To pożyczka od rządu (Department for Work and Pensions – DWP), którą trzeba spłacić z przyszłych wypłat Universal Credit.

• Nie dostajesz dodatkowych pieniędzy — po prostu część przyszłych świadczeń jest wypłacana wcześniej, żebyś miał środki do życia od razu.

• Zaliczkę dostajesz w ciągu kilku dni (czasem tego samego dnia, jeśli sytuacja jest pilna).

Ile mogę dostać?

• Możesz ubiegać się o do 100% kwoty, która wg wyliczeń będzie Ci przysługiwać za pierwszy miesiąc.

• Kwota zależy od tego, ile osób jest w Twoim gospodarstwie domowym i jakie dodatki Ci przysługują (np. na dzieci, mieszkanie).

Jak spłaca się zaliczkę?

• Spłata zaczyna się od razu z kolejnych wypłat Universal Credit.

• Standardowo rozkłada się ją maksymalnie na 24 miesiące.

• Jeśli Twoja sytuacja finansowa jest trudna, możesz poprosić o dłuższy okres spłaty lub o zmniejszenie potrąceń.

Kto może się ubiegać?

• Każdy, kto złożył wniosek o Universal Credit i czeka na pierwszą wypłatę.

• Zaliczka jest możliwa także wtedy, gdy już dostajesz Universal Credit, ale Twoja sytuacja nagle się pogorszyła i potrzebujesz dodatkowych środków.

Jak złożyć wniosek o Advance Payment?

• Online – logując się na swoje konto Universal Credit, można kliknąć opcję „Request an advance” i przejść przez formularz.

• Telefonicznie – dzwoniąc na Universal Credit helpline (0800 328 5644).

• W Jobcentre – podczas spotkania z doradcą (Work Coach).

Podczas składania wniosku doradca zapyta Cię:

1. ile pieniędzy potrzebujesz,

2. czy możesz poradzić sobie z niższymi wypłatami w przyszłości,

3. jak planujesz spłacić zaliczkę.

Co jeśli nie mogę spłacić zaliczki?

• Jeśli spłata jest zbyt trudna, można poprosić o zmniejszenie miesięcznych potrąceń.

• W wyjątkowych sytuacjach DWP może też zawiesić lub rozłożyć spłatę na dłużej.

Podsumowanie