Mieszkanie

Zakup pierwszego domu w Wielkiej Brytanii to ogromne wyzwanie finansowe, szczególnie w obecnych realiach rosnących cen nieruchomości i wysokich kosztów życia. Najnowsze analizy pokazują, jak długo przeciętny mieszkaniec Wysp musi odkładać pieniądze, aby zebrać przeciętny wkład własny. Czas ten zależy w dużej mierze od wysokości wynagrodzenia oraz tego, czy korzysta się z dodatkowych form oszczędzania, takich jak specjalne konta wspierane przez rząd.

Mirror informuje, że wg obliczeń aplikacji finansowej Plum, średni wkład własny wymagany przy zakupie pierwszej nieruchomości w Wielkiej Brytanii to obecnie około £68 154. Dla osoby zarabiającej £30 000 rocznie, przy założeniu regularnego odkładania części pensji, droga do uzbierania tej kwoty zajmie ponad 11 lat.

Podstawą tych wyliczeń jest tak zwana zasada 50/30/20, wg której połowa pensji przeznaczana jest na podstawowe potrzeby, 30% na wydatki dodatkowe, a 20% na oszczędności. Jeśli ktoś konsekwentnie stosuje ten system, realne jest odkładanie znaczącej części dochodów, choć i tak droga do zakupu mieszkania pozostaje długa.

Osoba o rocznym wynagrodzeniu £25 000 potrzebuje aż 12 lat i 8 miesięcy, aby zgromadzić wymagany wkład własny. Z kolei ktoś zarabiający £50 000 odłoży niezbędną kwotę w nieco ponad 8 lat. Dane te pokazują, jak istotny wpływ na możliwość zakupu nieruchomości ma wysokość zarobków.

Istnieją jednak sposoby na przyspieszenie procesu oszczędzania. Jednym z nich jest Lifetime ISA – specjalne konto oszczędnościowe, które pozwala otrzymać od rządu dodatkowe 25% zgromadzonych środków (maksymalnie £1000 rocznie, przy wpłacie £4000). Dzięki temu osoba zarabiająca £30 000 może skrócić czas odkładania z ponad 11 lat do niespełna 10.

Korzystanie z Lifetime ISA nie jest jednak pozbawione ograniczeń. Konto można wykorzystać wyłącznie przy zakupie pierwszego domu lub w momencie przejścia na emeryturę. Wypłata środków w innym celu wiąże się z 25-procentową karą, która nie tylko usuwa bonus rządowy, ale także zmniejsza część zgromadzonych oszczędności.

Ważnym warunkiem jest również limit wartości nieruchomości – dom lub mieszkanie nie może kosztować więcej niż £450 000. Oznacza to, że osoby planujące zakup w Londynie i okolicach, gdzie ceny są znacznie wyższe, mogą napotkać dodatkowe trudności.

Eksperci finansowi zwracają uwagę, że choć wyliczenia oparte są na średnim wkładzie własnym, realna kwota może być niższa lub wyższa, w zależności od regionu. W niektórych częściach Wielkiej Brytanii wystarczy 5–10% wartości nieruchomości, a część banków oferuje korzystniejsze warunki np. dla osób zatrudnionych w sektorze edukacji czy ochrony zdrowia.

Rajan Lakhani, ekspert ds. finansów osobistych w Plum, podkreśla, że rosnące ceny mieszkań, wysoka inflacja i coraz droższe kredyty hipoteczne sprawiają, że młodym ludziom niezwykle trudno jest dziś wejść na rynek nieruchomości. Z drugiej strony, system wspieranych kont oszczędnościowych może znacząco skrócić czas potrzebny do zebrania wymaganego wkładu własnego.

Trzeba jednak pamiętać, że powyższe szacunki opierają się na stałych zarobkach. W praktyce pensje rosną wraz z doświadczeniem i awansami, co oznacza, że realny czas odkładania może być krótszy niż przewidują suche wyliczenia. Dodatkowo oszczędzający mogą korzystać z kont oszczędnościowych z wyższym oprocentowaniem, co pozwala zwiększyć tempo gromadzenia środków.

Fot.: Richard M Lee / Shutterstock