Pustynia Błędowska - nasza polska Sahara! |
Utworzony: piątek, 30 września 2022 10:46 |
Pustynia Błędowska to niewątpliwie jedna z większych ciekawostek przyrodniczych i krajobrazowych w Polsce, na pograniczu dwóch województw: śląskiego i małopolskiego. Zwana „Polską Saharą” - morze piasku i największy obszar piasków lotnych w środku kraju. Pustynia położona jest na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, na granicy Wyżyny Olkuskiej i Wyżyny Śląskiej.
r e k l a m a
WstępIstnieje pewna legenda o samym powstaniu Pustyni Błędowskiej, a mianowicie podobno powstała ona z nadbałtyckich piasków. Dawno temu, kiedy w kopalnianych szybach wydobywano na tym terenie cynk i ołów, a przy okazji również srebro, górnicy hałasowali nad głowami diabłów. Diabły rozzłościło nie tylko stukanie na górze, przez które spać nie mogli, ale również to, że ludzie zabierali im srebro, które według nich należało tylko do podziemi. Wtedy jeden z diabłów wpadł na pomysł, aby zasypać kopalnie piaskiem. Kiedy wracał znad morza z wielkim worem piachu, zahaczył nim o wieżę kościoła kluczewskiego i przez ogromną dziurę w worku, piasek rozsypał się po okolicy tworząc rozległą pustynię. Nazwa Pustynia Błędowska nie oznacza jednak pustyni w sensie typowo geograficznym, a służy podkreśleniu wyjątkowości terenu i krajobrazu, którego nie spotkamy w żadnym innym zakątku Polski.Opis atrakcjiPustynia podzielona jest zarośniętym pasem ciągnącym się wzdłuż koryta Białej Przemszy na dwie części: północną – mniejszą i południową – większą. Średnia głębokość piasków wynosi 17–20 m. Piasek tworzą drobne ziarna kwarcowe z licznymi okruchami innych minerałów. Najczęściej są one oszlifowane do połysku. Do atrakcji należą fulguryty, czyli minerały powstałe wskutek stopienia piasku przez pioruny uderzające w ziemię. Na pierwszy rzut oka krajobraz wydaje się monotonny, lecz niewielkie formy wydmowe oraz dolina Białej Przemszy urozmaicają okolicę. Do niedawna na terenie tym można było obserwować zjawiska charakterystyczne dla naturalnych pustyń, jak fatamorgany czy burze piaskowe, oraz wydmy. Obecny pejzaż pustyni staje się coraz mniej pustynny. Wokół rośnie las sosnowy, a zarośnięte dawne wydmy przypominają łąkę. Dodatkowo na obecny wygląd wpłynęło posadzenie w zachodniej części pustyni młodników sosnowych i brzozowych. Jedynie koło Klucz we wschodniej części pustyni oraz na północy, w okolicy wzgórza Dąbrówka k. Chechła znajdują się większe łachy piasku.W obszarze występuje poniżej 100 gatunków różnych roślin wyższych (naczyniowych) przystosowanych do gleb piaskowych i dynamicznych warunków wydmowych. Do przykładowych gatunków napiaskowych należą: szczotlicha siwa, sporek wiosenny, chroszcz nagołodygowy, wiosnówka pospolita, piaskownica zwyczajna, turzyca piaskowa i mietlica pospolita. Do rzadszych lub chronionych gatunków należą: dziewięćsił bezłodygowy, pomocnik baldaszkowy, kruszczyk szerokolistny oraz warzucha polska, która jest lokalnym endemitem. Fauna pustyni to głównie owady i ptaki (150 gatunków). Spośród ptaków na uwagę zasługuje skowronek borowy czy też świergotek polny. Na piaskach niegdyś gnieździły się kulony – ptaki pustynno-stepowe. Przez środek pustyni przepływa Biała Przemsza, nad którą można spotkać piżmaki i bobry a w rzece minogi rzeczne. W piaskach występują drapieżne trzyszcze – chrząszcze koloru zielonego lub fioletowego z białymi plamkami na pokrywach. Na luźnych piaskach żerują mrówkolwy, ich larwy tworzą lejowate dołki, w które wpadają mrówki. Pustynia jest atrakcyjnym terenem wędrówek pieszych oraz konnych. Błędów połączony jest z Kluczami żółtym szlak turystyczny żółty Szlakiem Pustynnym. Miejscowości te łączy także szlak jeździecki – szlak konny Transjurajski Szlak Konny, z odnogą w stronę Chechła (przez bród na Białej Przemszy), obecnie zamkniętą wskutek interwencji wojska. Podczas wyprawy na Pustynię Błędowską warto odwiedzić punkty widokowe, z których możemy podziwiać jej piękną panoramę. Pierwszym z nich jest wzgórze Czubatka w Kluczach (382 m n.p.m.), z ruinami punktu dowodzenia niemieckich wojsk z II wojny światowej oraz wieżą obserwacyjną Nadleśnictwa Olkusz. Na wzgórzu są tablice informacyjne i ławeczki, na których można odpocząć po wędrówce na szczyt. Drugim punktem widokowym jest Dąbrówka w Chechle (355 m n.p.m.), skąd można zobaczyć jeszcze piękniejszy widok, z jeszcze większym terenem odkrytego piasku. Na tym terenie z kolei znajduje się bunkier - punkt dowodzenia polskiego wojska z II wojny światowej. Ciekawostką jest to, iż jeszcze na początku XX wieku można było zaobserwować na Pustyni Błędowskiej burze piaskowe oraz zjawisko fatamorgany, a na terenie pustyni zostały zrealizowane zdjęcia do ekranizacji filmu „Faraon” oraz „W pustyni i w puszczy”. Dojazd, cennik, lokalizacja i godziny otwarciaPustynia Błędowska znajduje się w pobliżu Olkusza, na granicy dwóch województw: małopolskiego i śląskiego. Teren, który jest uznawany za pustynię, ciągnie się od Dąbrowy Górniczej do Kluczy i Chechła. Mieści się w odległości 50 kilometrów od Krakowa i 45 kilometrów od Katowic. Jak do niej dotrzeć? Najlepiej za punkt orientacyjny obrać Olkusz i kierować się drogą krajową nr 94. Kiedy już wjedziesz do tego miasta, następnym celem powinna być wieś Klucze, aby do niej dotrzeć, kieruj się drogą wojewódzką nr 791. Zarówno w Kluczach, jak i Chechle, które znajduje się bardzo blisko, znajdują się tabliczki informacyjne oraz znaki, dzięki którym bez problemu dotrzesz na jeden z parkingów obok Pustyni. Na Pustynię Błędowską można również dojechać z Katowic, kierując się na Sosnowiec. Kolejnym przystankiem powinien być Olkusz, a potem Chechło. Alternatywna trasa prowadzi z Częstochowy. Należy jechać wzdłuż drogi S1 w stronę Bielska-Białej, a potem do Chechła drogą E40.Film promocyjnyZapraszamy do obejrzenia filmu z naukowym zacięciem, o tym, jak powstawała Pustynia Błędowska.MM / POLEMI.co.uk Fot.: © Wszystkie prawa zastrzeżone. Całość jak i żadna część utworów na POLEMI.co.uk, nie może być rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i sposób bez zgody Redakcji POLEMI.
Dołącz do POLEMI na facebooku i BĄDŹ NA BIEŻĄCO! |